امروز يكشنبه 13 آبان 1403

دانستني ها

 

 

 

نهر طلای تأمین مالی


چگونه می توان از دغدغه های صادر کنندگان کاست و راه های توسعه بازار را پیش روی آنان قرار داد؟

شکی نیست برای رسیدن به سطحی از قدرت منطقه ای و جهانی باید از اقتصاد و صنعت پیشرفته ای برخوردار باشیم. طبعاً کلید دستیابی به این مهم داشتن اقتصادی است که خود را برای حضور در بازارهای بین المللی و رقابت با کالاها و خدماتی در کلاس جهانی آماده کرده باشد. درست به همین دلیل است که نقش تولیدات داخلی مبتنی بر صادرات منطقه ای و جهانی در اقتصاد اهمیت دارد.

جدا از توانمندی های خاص خود تولید کنندگان، شرایط جغرافیایی و ژئوپلیتیکی و بهره مندی از منابع خام و اولیه مرغوب و مناسب برای تولید، شرایط دیگری در خصوص تأمین مالی مطرح اند که باید با داشتن این شرایط، چشم امید به توسعه صادرات غیرنفتی داشت. بازارهای تکامل یافته پول و سرمایه از مهمترین بندهای این سرفصل به شمار می روند که می توان از طریق آنها صادرات غیرنفتی را به شکوفایی رساند.

دغدغه تأمین سرمایه

تولید کنندگان کشور ما همواره به خاطر ناکارآمدی بازار سرمایه در تنگنا قرار داشته و با مسأله ای به نام کمبود سرمایه مواجه بوده اند. همین مسأله باعث شده برای تأمین منابع مالی خود سراغ بانک ها رفته و بعضاً با قبول ریسک های زیاد به دریافت وام و تسهیلات دست بزنند تا بتوانند همچنان روی پای خود بایستند. در این بین مشکلات گروه صادر کنندگان بیشتر هم بوده است. قانون های دست و پا گیر، رقابت سخت با حریفان قدرتمند خارجی در بازارهای بین المللی و نداشتن اطلاعات شفاف و کارآمد، بخشی از مشکلاتشان بوده و عدم دسترسی به منابع کافی برای حضور موفق در بازارها بخش دیگر آن را تشکیل داده است. به این هفت خان تأمین مالی و توسعه صادرات، باید بوروکراسی پیچیده حاکم بر برخی بانک های تجاری و وثیقه های سنگینی را که برای دریافت وام و تسهیلات طلب می کنند بی افزاییم.

صادرات باکیفیت

در تعریف صادرات قدرتمند، هیچ کارشناسی یافت نمی شود که تأثیر منابع مالی را نادیده بگیرد. صادرات باکیفیت، نیازمند منابع مالی و سرمایه ای باکیفیت است. حال آن که امروز کشورمان در شرایط بسیار حساسی قرار گرفته و تحریم ها از هر طرف آن را تحت فشار قرار داده اند. طبعاً در چنین شرایط سختی، بخش های مرتبط با اقتصاد و بازرگانی بین الملل بیشترین آسیب را می بینند. وقتی این موانع و نارسایی ها را کنار هم می چینیم، ضرورت حمایت بدون قید و شرط از صادر کنندگان پدیدار می شود. خوشبختانه در چند سال گذشته، نهادهای حامی صادر کنندگان در کشورمان نقش خوب و مثبتی ایفا کرده اند. صندوق ضمانت صادرات با تضمین محموله های صادراتی و بانک توسعه صادرات با ارایه خدمات مالی و تسهیلات ریالی و ارزی سعی در حمایت از صادر کنندگان کشور در این راه داشته اند.

اما هم اکنون مشکلاتی پیش روی این نهادها قرار دارند که آنها را از ارایه خدمات مناسب به صادر کنندگان بازداشته اند. یکی از این مشکلات، نگاه یکسان سود و زیانی است که به بانک های تجاری و تخصصی صورت می گیرد. البته هر نهاد و سازمانی که خلق می شود باید برای بقای خود اندیشه کسب حداکثر سود را داشته باشد، اما این نگاه باید برای بنگاه هایی که خدمات متفاوتی ارایه می دهند، متفاوت باشد. این را هم باید در نظر داشت که کسب سود اقتصادی، فقط و فقط به معنای سود پولی نیست و باید امتیازاتی را که از طریق کسب بازارهای منطقه ای کسب می کنیم، در تحلیل های خود وارد نماییم.

بانک های تجاری در کشور با دریافت و پرداخت سود و بهره بانکی به راحتی می توانند ماهیت عملکردشان را سودآور سازند، در حالی که اگر بانک های تخصصی هم بخواهند چنین عملکردی را از خود نشان دهند، دیگر تفاوتی مابین این بانک ها وجود نخواهد داشت. اساساً به قوانین کشور که مراجعه می کنیم، دو رویکرد متفاوت برای این نهادها قابل مشاهده است. بانک های تخصصی به دلیل ماهیت عملکردشان که کسب بیشترین منفعت ملی است لزوماً نباید همواره با نگاه سود و زیان اقتصادی صرف سنجیده شوند. این نگاه می تواند با این تحلیل که با ارایه تسهیلات از سوی این نهادها و کسب بازارهای جهانی توسط بنگاه داران داخلی، اقتصاد ایران در منطقه و فرامنطقه چه میزان پیشرفت داشته است، اصلاح شود.

از سوی دیگر، بانک ها تنها بر اساس حجم سرمایه خود قادر به ارایه تسهیلات به متقاضیان خواهند بود. با این مقدمه کوتاه و نگاه به سرمایه بانک های تخصصی که عمدتاً ارقام نازلی هستند، درمی یابیم حجم تسهیلاتی که آنها قادر به پرداخت آن بوده اند، نمی تواند رقم قابل قبولی باشد و شاید همین عامل – با عنایت به درخواست مازاد متقاضیان استفاده از این تسهیلات – صادر کنندگان را به سمت بازارهای آزاد پولی کشانده و آنها را با انبوهی از بدهی های بهره ای و ریسک های تولید مواجه کرده است.

اگر بخواهیم الگو پذیری درستی از کشورهایی که زمانی در مسیر ما گام برمی داشته اند داشته باشیم، می بینیم آنها با تأسیس بانک های تخصصی در این حوزه، با تجهیز مناسب آنها به یاری بنگاه داران خود پرداخته اند. کشورهای نوظهور به خصوص هند، چین و سنگاپور نمونه های مناسبی از این فرآیند به شمار می روند.

کدام راه را برگزینیم؟

طبعاً برای آن که بتوانیم برنامه ای مناسب جهت تأمین مالی صادر کنندگان ارایه کنیم باید مطالعه درستی از عملکرد خود در بازارها به دست آوریم و سپس با سبک سنگین کردن این عملکرد، بهترین راه را برگزینیم. مطالعه «اقتصاد ایران» در یک دوره ۵ ساله نشان می دهد، بنگاه داران و صادر کنندگان کشورمان در حوزه بازارهای آسیایی عملکرد بهتری از خود نشان داده اند و کشورهای عراق، افغانستان، امارات، چین و هند مهمترین بازارهای آسیایی ما بوده اند، به طوری که در سه ماهه گذشته ۶۴ درصد از صادرات غیرنفتی ایران متعلق به همین ۵ کشور بوده است. با توجه به تحریم ها که روابط ما را با بسیاری از کشورها سخت کرده اند، طبعاً نزدیکی به این بازارها به خصوص کشورهای همسایه – می تواند راه گشا باشد. آشنایی با فرهنگ مصرف کنندگان این کشورها از مهمترین دلایل موفقیت صادر کنندگان در این عرصه خواهد بود. به این ترتیب می توان با تأمین مالی هدفمند، صادر کنندگان را به سمت بازارهای بالقوه ای که بیشترین کارایی را برای ما به همراه دارند، ترغیب نمود

 

عضویت در سایت

درج آگهی

قوانین و مقررات